Komisja wzywa dziś państwa członkowskie do zapewnienia Europejczykom dostępu do podstawowych leków podczas pandemii koronawirusa. Pandemia ta stawia istotne wyzwania związane z zapewnieniem podaży niezbędnych leków oraz z potencjalnymi skutkami dla łańcucha dostaw leków w UE.

Wytyczne Komisji koncentrują się na racjonalnej podaży, dystrybucji i stosowaniu leków niezbędnych do leczenia pacjentów z koronawirusem, a także leków, w przypadku których występuje ryzyko niedoboru z powodu pandemii. Proponowane działania powinny umożliwić bardziej skoordynowane podejście w całej UE przy zachowaniu integralności jednolitego rynku i jednoczesnej ochronie zdrowia publicznego.

Stella Kyriakides, komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności, powiedziała: Ten bezprecedensowy kryzys w dziedzinie zdrowia stanowi ogromne obciążenie dla naszych systemów opieki zdrowotnej – zapasy podstawowych leków w wielu europejskich szpitalach są bliskie wyczerpaniu. Nie możemy sobie pozwolić na niedobór leków ratujących życie w tak krytycznym momencie. Przedstawiamy dziś państwom członkowskim konkretne działania, które mają na celu aktywne zapobieganie niedoborom i zapewnienie naszym szpitalom podstawowych leków potrzebnych do ratowania życia. Apeluję o solidarność i odpowiedzialność przemysłu farmaceutycznego w UE w celu zwiększenia produkcji leków potrzebnych do leczenia ciężko chorych pacjentów z koronawirusem.

W wytycznych Komisji dotyczących optymalnego i racjonalnego stosowania leków podkreśla się, że krajowe władze powinny:

• okazać solidarność poprzez zniesienie zakazów i ograniczeń eksportu, aby zapewnić dostępność podstawowych leków w szpitalach i aptekach oraz uniknąć gromadzenia zapasów na poziomie kraju. Organy krajowe powinny również zwalczać wprowadzające w błąd informacje, które mogą prowadzić do niepotrzebnego gromadzenia zapasów w wyniku paniki zakupowej;
• zapewnić podaż poprzez zwiększenie produkcji i jej reorganizację dzięki monitorowaniu zasobów i zdolności produkcyjnych, koordynacji wspólnych wysiłków przemysłu oraz wdrażaniu działań stymulujących popyt i inicjatyw w zakresie zamówień publicznych mających na celu pobudzanie podaży. W przypadku konieczności wspierania przemysłu przez państwa członkowskie w zwiększaniu zdolności produkcyjnych poprzez zachęty podatkowe i pomoc państwa oraz wprowadzenie elastyczności regulacyjnej, Komisja jest gotowa zapewnić wskazówki i pewność prawa;
• promować optymalne stosowanie leków w szpitalach, w szczególności poprzez dostosowanie istniejących protokołów szpitalnych lub ustanowienie nowych zatwierdzonych protokołów mających na celu zapobieganie nadużywaniu leków, a także umożliwienie przedłużenia okresu ważności leków;
• zoptymalizować sprzedaż w aptekach, aby uniknąć gromadzenia nadmiernych zapasów poprzez wprowadzenie ograniczeń dotyczących sprzedaży leków, w przypadku których istnieje ryzyko niedoborów, oraz rozważenie tymczasowego ograniczenia internetowej sprzedaży leków podstawowych.

W ostatnich tygodniach Komisja, przy wsparciu ze strony Europejskiej Agencji Leków (EMA), gromadzi dane na temat aktualnych wyzwań w celu monitorowania, oceny i identyfikacji leków, w przypadku których istnieje ryzyko wystąpienia niedoborów. Obejmuje to monitorowanie ogólnego popytu ze strony państw członkowskich, a także skutków zakazu wywozu wprowadzonego przez państwa trzecie.

Ryzyko niedoborów wynika przede wszystkim ze wzrostu popytu na leki stosowane w szpitalnym leczeniu pacjentów z koronawirusem. Pewną rolę odgrywa także: gromadzenie zapasów przez obywateli, zwiększony popyt na eksperymentalne leki przeciwko koronawirusowi, wprowadzanie w UE i poza nią środków protekcjonistycznych, takich jak zakazy wywozu i gromadzenie zapasów krajowych oraz bariery transportowe między krajami.

Ponadto wiceprzewodnicząca wykonawcza, Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, przedstawia tymczasowe ramy wyjaśniające, kiedy i w jaki sposób firmy mogą uzyskać wskazówki lub poświadczenie, że współpraca w celu uniknięcia niedoboru podstawowych produktów i usług jest zgodna z zasadami konkurencji.

Przydatne linki

Specjalna strona Komisji poświęcona reakcji UE na epidemię COVID-19

Optymalizacja podaży i dostępności leków Pobierz (59.569 kB – PDF)